مقاله جنجالی سه نویسنده موفق. زویا پیرزاد_عباس معروفی _شین براری


صفحه 01 -کتاب نویسندگان برتر - بقلم ؛محمد حسن شهسواری - نشر علی - 


توضیح در چند کلمه 

در این  مختصر،  هرگز قصد آن نیست که نظری دقیق و انتقادی درباره ی ادبیات داستانی،  و داستان بلند   امروزی  داده شود و یا ارزش کار نویسندگان  نوپرداز و مدرنیته در ترازوی سنجش و داوری قرار گیرد. زیرا اگر چه این کار،  بسیار لازم و گرانبهاست،  اما در حال حاضر نه،  مجال بحث در این باره دارم و نه خود را آماده ی برآوردن این نیاز می بینم. 

قصد من از نگارش این سطور،  تنها معرفی کوتاه و حتی المقدور عضوی جدید از جامعه  داستان نویسان امروز است زیرا در حقانیت او دلایلی دارم  که در ضمن همین ستون ادبی به اطلاع شما خواهم رساند.

 ضمنا لازم به یاداوری است که در این بحث،  نامی از سه نویسنده خلاق برده میشود و مثالی از اثارشان عرضه میگردد که اگر از  دیگر  نویسندگان معاصر نام و نمونه ی اثری دیده نمیشود،  بعلت برتری و یا فروتری مقام آنان نزد نگارنده نیست،  بلکه صرفا باین دلیل است که مثال دلخواه من در نویسندگی خلاق این چند تن بیشتر بوده و برای ایضاح مطلب،  سودمند تر و مناسب تر بنظر آمده است. 

مرجع ⁿ" (نادرنادرپور_کتاب انگورها_ص10) 

به نقل از نادر نادر پور نویسنده و شاعر خوب وطن،  نویسندگی خلاق نیز همچون شعر نو،  محصول اندیشه و احساس چند تن پیر و جوان هوسباز و خوش خیال نیست که از سر بی دردی و فراغت دست به خلق آثاری هنری و ادبی میزنند.، بلکه نویسندگی خلاق محصول اندیشه و احساس مسولیت در قبال شهروندان هم زبان و همنوعان دردمند است که خود را در قالب چیدمان واژگانی با مفهوم و اگاهی دهنده نشان میدهد. 

نویسندگی خلاق را اگر به شرح و تفکیک جز به جز اثار تمام نویسندگان مطرح حال حاضر وطن به قضاوت بنشینیم،  براحتی خواهیم فهمید که هر نویسنده ای در چه اتمسفر ذهنی و از چه جایگاه اجتماعی و با چه بینش و نگرش جهان بینانه ای دست به خلق اثارش زده. 

ابتدا با ذکر موارد "جیم" و "دال"  به اثری از (زویا پیرزاد) و( عباس معروفی) خواهیم پرداخت و  تنها از یک جنبه خاص (دغدغه های اجتماعی سازنده  و آینده نگری) این دو نویسنده مطرح وطن که در تبعید و غربت بسر میبرند را با مورد الف (شین براری) به کفه ی ترازو میگذاریم  تا به جمع بندی و نتیجه ای شگرف و قابل لمس برسیم  و پرده از ابهامات برداریم. 

در این مقاله بعنوان ذکر مثال سه اثر داستانی کوتاه و بلند از این سه نویسنده  اشاره میشود که هر کدام در سطح و گروه مختص خود،  اولین و برترین اثر می باشند.  

___________________________________________

| صفحه 02 -کتاب  نویسندگان برتر - بقلم؛ محمد حسن شهسواری - نشر علی - 

|______________________________________________|


حال اینکه کدام یک بر دیگری تقدم و ارجعیت دارد را به عهده شما مخاطبان میگذاریم زیرا تشخیص اهمیت و مسمرثمر بودن هر کدام از این سه اثر به روشنی عیان و اشکار است. 

رده سوم و  مورد دال _ 

یکی از این اثار _ چراغ ها را چه کسی خاموش کرد؟

(برترین و پرفروش ترین کتاب داستانی سال 2018)   بقلم جادویی  نویسنده سرکارخانم زویا پیرزاد است که  در پستوی اثر  ادبیات داستانی بلند  موفق و پرفروش خود،  پلی به گذشته زده و در قالب خاطرات یک پیرزن شیرین در بطن داستان،  از روزهای کودکی در شهر مرزی وان و زندگی خوشی  که کنار خواهر و پدر مادرش داشته نقل میکند تا به عمق یک تراژدی و آغاز نسل کشی ارامنه و کوچاندن اجباری انان سمت بیابان توسط ارتش عثمانی در صد سال پیش ختم میشود. 

زویا پیرزاد فردی شناخته شده و محبوب است که دور از محیط حال حاضر ایران بسر میبرد و دغدغه هایی در نگاه جهانشمول و حافظه تاریخی خود دارد که به نحوی در اثرموفقش گنجانده شده و با یاداوری یک تراژدی مربوط به یک قرن پیش،  مخاطبانش را از ظلمی ناحق و جنایتی شنیع در قبال قوم ارامنه اگاه میسازد. او به زیبایی سخن به میان آورده و یاد خاطره ی یک جنایت و ظلم بی حد و مرز را پس از صد سال  زنده نگاه داشته. 

و در کلیت اثر وی،  از دغدغه های زنانه شخص اول سخن به میان میاورد و بازگوی کنش و کشمکش های درونی یک بانو با خودش است که با نجوای درونش درگیر است. 

در رده دوم.  و مورد جیم 

عباس معروفی با اثر موفقی بنام سمفونی مردگان (یکی از پرفروش ترین اثار داستانی فارسی که به چندین زبان ترجمه شده) 

او به مبحث و اقدام غیر انسانی و شرم آوری در اثر پرداخته (مقوله ی برادرکشی) که قدمتش به آدم و حوا و هابیل و قابیل میرسد و عملی غیر پسندیده که هر از گاهی در گوشه کنار دنیا بوقوع میپیوندد و هرگز پایانی برایش نمیتوان متصور بود و تا مادامی که ادمیزاد بروی زمین مبدل به انسان نگردد این مقوله ادامه خوااهد داشت. 

بنابراین وی با ادبیات غنی و خلاقیت بالا توانسته اثری موفق و بی بدیل خلق کند که درون مایه ی ان از روز عزل تا ابد ادامه خواهد داشت. 

_______________________________________________

| صفحه 03 -کتاب   نویسندگی برتر - بقلم؛ محمد حسن شهسواری - نشر علی - 

|______________________________________________|

در رده اول و مورد الف 

اثر "دوگانگی جنسی"  از شهروز براری صیقلانی که ملقب به نام هنری بروی جلد  با عنوان "شین براری" معرف حضور کتاب دوستان است. 

او در اثری دیگر با نام  "وارونگی هویت '  کد هایی به مخاطب و جامعه میدهد که وقوع یک تراژدی مخوف و بی سابقه را پیشاپیش به تصویر میکشد.  

در کمال تعجب پس از یک سال  تراژدی تاسف انگیزی در همان سرزمین و در همان شهر یعنی کلانشهر رشت (ⁿ∅مرکز استان گیلان در شمال فلات ایران و جنوب دریاچه خزر) بوقوع میپیوندد که بی شباهت به جریان داستان شین براری نیست. و جنبه های مشترک انان عبارت است از؛ 

_1_اختلاف سلیقه و اختلاف نظر پدر و فرزند 

2_پدری سنتی و متعصب 

3_فرزند (دختر) امروزی و پویا با طرز فکری معکوس پدر 

4_طرد شدن و فرار دختر از منزل پدری ... 

رفتن فرزند بدنبال اسقلال طلبی و به سوی مسایل عاطفی (عشق) 

 5_بازگرداندن و  بازگشت فرزند (دختر)  به خانه ی ناامن پدری از جبر قوانین حاکم بر جامعه 

6_بهانه جویی پدر از جهت حفظ آبرو و جلوگیری از رسوایی  (توهمات و خیالات بدبینانه پدر) 

7__تصمیم به قتل فرزند دختر،  توسط پدر سنتی  به انگیزه حفظ آبرو   

ا8_نجام تصمیمی شوم و شوکه کننده  و قتل فرزندش  (در هر دو ماجرا فرزند، دختر بوده) 

9_ انجام به قتل دختر،  در حالیکه وی خواب است. 

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::. 

\پانویس/ⁿ_1 

منظور از ماجرای حقیقی و تراژدی،   حادثه قتل دختر 14 ساله توسط پدرش از ترس رسوایی و با انگیزه حفظ آبرو بوده که در خرداد ماه سال 1399 در غرب گیلان بوقوع پیوست.  و خبرش سریعا تیتر اول رسانه های خبری شد و تراژدی هایی یکی پس از دیگری در گیلان طی هفت رو بوقوع پیوست. 

                                                   \پایان پانویس/ 

:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

_______________________________________________

|  صفحه 04 - کتاب نویسندگان برتر - بقلم؛ محمدحسن شهسواری-  نشر  علی-  |______________________________________________|

حال در این مجال پرسشی در اصل و مبنای مفهوم وظایف یک نویسنده مطرح میکنم. 

یک فرد در جایگاه نویسنده ای حقیقی،  چه وظایف و رسالتی بر عهده دارد؟ 

آیا غیر از ان است که وی در جایگاه یک نویسنده و صاحب اندیشه،    پیشتر و بیشتر از  معاصرانش مسایل روزانه و یا درد های عمیق نسل و عصر خود را بیاری خلاقیت نویسندگی و با شیوه نگارش و چیدمان واژگان بر تن کاغذ اورده و به مشکلات حال استمراری  و پیشرو جامعه خود بپردازد؟  

ما از قول نادرنادرپور در کتاب انگور،  نقل کردیم که داستان در ضمیر همه ی مردم شهر وجود دارد و در پستوی نهان هریک نهفته است و موج میزند،  نویسنده این مایه را کشف میکند و در قالب بیان میریزد   در واقع نویسنده آفریننده داستان نیست،  بلکه کاشف ان است. 

اکنون در این وانفسای زندگی،  کدام نویسنده و کدام کتاب موفق و پرفروش توانسته اینچنین که شین براری کاشف حوادث قبل از وقوع بوده  از مشکلات و مصایب جامعه صحبت کند و داستانی زیبا و خوشخوان بنویسد؟  

چرا در اثار برگزیده سالهای اخیر و پرفروش ترین ها  همچون اثار زویا پیرزاد و عباس معروفی  چنین ریسک و شهامتی نمیابیم که یک نویسنده همچون پیشگویی حقیقی و برحق  از معضلات پیشرو سخن بمیان اورد و مواردی بی سابقه را گمانه زنی کند! 

شین براری برخلاف دیگر نویسندگان،  فرد صاحب نام و با تجربه ای در جامعه اهل قلم نیست و شاید اکثرا در تیتر های پر حواشی فضای مجازی به اسم او برخورده باشید،  اما رسالت یک نویسنده را به نحو احسن به عرصه ی ظهور رسانیده. زیرا از تراژدی های تلخی نوشته که دو سال تا وقوع انان فاصله بوده. 

حال با تمام این تفاصیل سوالی میشود در ناخوداگاه  مخاطب مطرح،   که اگر شهروز براری صیقلانی ملقب به شین براری تمامی خصایص یک نویسنده درجه یک را دارا میباشد پس چرا از او به ندرت میشنویم و میخوانیم؟ 


صفحه 05-کتاب برترین نویسندگان -بقلم؛ محمد حسن شهسواری

پاسخ چنین ابهامی را باید در پیشینه ی نویسندگی وی جستجو کنیم  و طبیعتا با حواشی زیاد و گوناگونی که حول چاپ اثارش موجود است سردرگم خواهیم شد. و چه بهتر پاسخ را از جانب سردبیر مجله ادبی و دوفصلنامه ویرگول بشنویم که از دست بر قضا،  همشهری و از حلقه ی مخاطبان خاص وی نیز میباشد. 

به نقل از ایشان ؛ 

شین براری طول عمر حرفه ای طولایی ندارد و پس از چندین اقدام به نحوی زیرکانه در  دور زدن نظارت پیش از چاپ  وزارت ارشاد اسلامی  و عبور ماهرانه از سد فیلتیرینگ شدید و گذر از تیغ تیز ممیزی  توانست اثاری را با حجم قابل ملاحظه ای از  موارد ممیزی و ممنوعه  چاپ و نشر و توزیع کند 

اثاری داستان بلند همچون   پستوی شهر خیس"   رویادوز" هاجر"  نیلیا " پسرک رودخانه زر  و 'پسرک غرلفروش  از نمونه اثاری وی هستند که پس از اولین دوره چاپ با تیراژ پایین  با استقبال بی نظیر و بی سابقه ای روبرو شدند. 

اما این عمل شین از چشم دلواپسان ادب و فرهنگ دور نماند و پیش از اولین دوره تجدید چاپ اثارش با تیراژ بسیار بالا،  مشکلات یکی پس از دیگری آغاز گشت و به عنوان مثال میتوانم اکنون به چند نمونه بعنوان مثال اشاراتی اجمالی داشته باشم. 

هفته نامه ای که استانی محسوب میشد تیتر جنجالی را علیه شین و بیشتر علیه سازمان ممیزی کتاب منتشر کرد و به جملاتی با بار و معنای خلاف شعن از اثار وی اشاراتی داشت که برخلاف تیتر اصلی  در شرح خبر قسمتی کوچک از هفته نامه که در صفحات میانی و قسمت فرهنگ و هنر بود به ماجرا پرداخته بود  و یک ستون کوچک بیش نبود اما همین امر زمینه ساز اتفاقاتی بدتر و بزرگ تر شد و بفاصله چند روز  روزنامه کثیرالانتشار و سراسری آفتاب یزد به شرح ماجرا پرداخت که در پشت پرده ماجرا چیزی غیر از اعتراض و انتقاد به نویسنده بود، زیرا اولین دوره ریاست جمهوری جناب دکتر روحانی اغاز شده بود و وزارت ارشاد و اسلامی بر عهده ی شخصی از جناح اصلاح طلبان بود (علی جنتی _پسر آیت الله جنتی  ریاست شورای نگهبان)  

ازاینرو این نشریه تندرو جناح رقیب که به موضع گیری های تند اصولگرایان شهره است تیتری جنجالی با عنوان _   فساد در نشریات رشت 

را صفحه اول خود قرار داد و پیامد ان  نیز مردمان خونگرم یزد در حرکتی خود جوش به نشانه اعتراض مقابل سازمان ارشاد اسلامی شهر خود تحسن کوتاهی کردند و باقیه قضایا....

شین براری بسیار پرکار و نویسنده پر انرژی و کوشایی میباشد که در گذر از بحران سکوت پیشه کرد ولی ثابت قدم و پابرجا به نوشتن ادامه داد تا اینکه برای چاپ اثری جدید به ناشرین قبل رجوع کرده و با زبان بی زبانی به او اعلام میدارند که بنا بر دستوری از بالا ،  اجازه همکاری و نشر اثار وی را ندارند __

__________________________________

صفحه06-کتاب برترین نویسندگان-بقلم؛محمدحسن شهسواری-نشرعلی


توجه داشته باشید که شین براری هرگز بطور رسمی اخطاریه ،  ابلاغیه،  احضاریه و یا بلکه حکمی مبنی بر ممنوع القلم شدنش دریافت نکرد، و ناشرین مربوطه نیز هیچ سند رسمی و مکتوبی مبنی بر ممنوعیت کار با چنین نویسنده ای را دریافت نکرده اند.  بلکه تمامی انان توسط مامورین لباس شخصی  بصورت شفاهی مجاب شده و دستوری مبنی بر ممنوعیت ادامه همکاری با وی را دریافت کرده بودند. )  

از اینروست که مسولین مربوطه در تریبون های خود  با کمال اطمینان از ازادی قلم و ازادی بیان سخن به میان می اورند و به درستی ادعایی مبنی بر نداشتن هیچ نویسنده ممنوع القلمی  در جمهوری اسلامی ایران را مطرح میدارند .  زیرا هیچ سندی که مستند و موجود برای اثبات خلاف این امر را صادر نکرده اند و خاطرجم میباشند که هرگز هیچ شخصی قادر به اثبات ممنوعیت قلم یک نویسنده نمیباشد  

زیرکانه بودن چنین امری  تلخ است زیرا جبر حقیقت همواره همین طعم  است. 

چنین طعمی،  سبب نمیشود تا طعم شیرین اقدام زیرکانه ای که سبب عبور از سد ممیزی میشد را فراموش کند. 

وی در اولین تجربه خود برای اخذ مجوز فیپا و ثبت رده بندی کتابخانه عمومی  کشور و اخذ کد شابک  دریافته بود که متصدی انجام امور فایل رایانه ای و متن اثر مربوطه را توسط برنامه ای به نمایش میگذارد که ان برنامه در قسمت زیرین صفحه مانیتور و منهاعلی چپ،  ارقامی را نمایش میدهد که ان رقم  گویای تعداد حروف ان فایل و نسخه داستانی میباشد.   سپس متصدی با وسواس خاصی ان عدد را  بروی پوشه و گلاسه ی مربوط به ان اثر با رنگ قرمز یادداشت میکند،  سپس بعد از مدتی که اثر به چاپ رسید،  برای دریافت مکوز پخش و اراییه به بازار،  مجدد به همان قسمت و سیستم و همان متصدی باز میگردد،  شین با زیرکی دریافته بود که متصدی ویژه  بازرسی و مسول نظارت همواره غایب است و تمام امور را به متصدی پایین رتبه تر و زیر دست خود واگذار نموده و متصدی مربوطه از بابت انباشت مسولیت ها و کمبود زمان و برای سریع پیش بردن امور  اقدامی  خاص انجام میداد و اینطور میپنداشت که اقدامش ریرکانه و بی نقص است،  او بجای مطالعه خط به خط و واژه به واژه ی اثار   تنها به تعداد حروف تایپی که در برنامه کامپیوتر خود مشاهده مینمود بسنده میکرد بطور مثال اثری پس از اصلاحیه  و ممیزی و سانسور   دارای 50000 حرف و خط فاصله و علایم نگارشی میباشد.   پس از مدتی و آماده شدن نسخه ی اولیه و چاپ و صحافی   مجدد میبایست با نسخه قبلی و سانسور شده مطابقت داشته باشد،  متصدی مجدد فایلی از اثر مکتوب درخواست مینمود و ان فایل را مجدد توسط همان نرم افزار پیشین اجرا مینمود و تعداد حروف را با بار پیشین مقایسه مینمود اگر این بار تعداد حروف و اسکیب ها  50009   را نشان میداد بمنزله ی افزایش 9 حرف بود و این خلاف مقررات و مردود اعلام میشد . 

اما اگر باز 50000 را نشان میداد  به مفهوم مطابقت و سلامت اثر پنداشته میشد 

_______________________________

صفحه08-کتاب نویسندگان برتر-بقلم؛محمدحسن شهسواری-نشرعلی


دریغ از این امر که همواره دست بالای دست بسیار است. 

زیرا 

شین با زحمت بسیار و دقت بالا  نسخه را بگونه ای تغییر میداد که تعداد حروف های حذف شده  به میزان حروف افزوده شده باشد و در سیستم  تغییری از حیث تعداد حروف رخ نداده باشد. 

وی از چنین روشی بارها و بارها  حوسن سواستفاده را برد و موفق به چاپ عقاید و مباحثی گشت که تاکنون  هیچ نمونه مشابه ای از ان یافت نمیتوان کرد 

بعنوان نمونه  پاراگراف جنجالی اثر نیلیا"  

نیلیا دچار کابوسی شبانه میشود و برای مادربزرگش از کابوس وحشتناک شب گذشته نقل میکند و جریان روند کابوس سراسر کدهای زیرکانه ایست که یاداور قتل های زنجیری و قتل بیش از هفتاد نویسنده وطن است.  او چنان  از اشاره مستقیم پرهیز کرده و سخن را چنان در تنور خردورزی و  فن بیان  میگدازد که لپ کلام به برای اهل فن واضح و  اشکار و حق مطلب به زیبایی هرچه تمام تر ادا شود